به گزارش پایگاه خبری کرج امروز، با افزایش جمعیت مناطق شهری در سراسر جهان، زیرساخت‌ها و خدمات نیز باید تغییر یابد. شهرها اکنون بیش از نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و سازمان ملل پیش‌بینی می‌کند که این تعداد تا اواسط قرن به ۶۸ درصد برسد. چگونه همه این ساکنان در داخل و اطراف شهرها ساکن خواهند شد و چگونه شهرها انرژی، آب، بهداشت و سایر نیازهای اولیه را تأمین خواهند کرد؟ فناوری مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT) و بهره‌گیری از فضای آنلاین در سیستم‌های جدیدی که یک شهر را می‌تواند کنترل کند می‌توان شهرهای جدید را مدیریت کرد.

چه چیزی یک شهر را هوشمند می‌کند؟ به‌طورکلی، راه‌حل‌های هوشمند IoT، زیرساخت‌ها و دولت را برای مشارکت بهتر شهروندان در مدیریت خدمات بهینه می‌کند. حسگرها، شبکه‌ها و برنامه‌ها داده‌هایی را در مورد مصرف انرژی، حجم و الگوهای ترافیک، سطوح آلودگی و سایر موضوعات جمع‌آوری می‌کنند که سپس برای تصحیح و پیش‌بینی مصرف مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌گیرند. در دسترس قرار دادن این داده‌ها برای همه از طریق سیستم‌های دسترسی آزاد به شهروندان و کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا از این اطلاعات برای اهداف خود استفاده کنند.

شاید بیشتر از این، شهرهای هوشمند به مدیرانی با چشم‌انداز بلندمدت و افرادی متعهد به همکاری نیاز دارند. هشت موضوع به‌طورکلی وجود دارد که اگر باهم ترکیب ‌شوند می‌توانند شهر هوشمند را ایجاد کنند:

- حمل‌ونقل

- خدمات سلامت

- امنیت

- آب

- انرژی

- تعامل و جوامع

- توسعه اقتصادی و مسکن

- مدیریت پسماند

در هر یک از این موضوعات، سه لایه باهم کار می‌کنند تا یک شهر، هوشمند عمل کند. طبق گزارش اخیر McKinsey، لایه اول یک‌پایه فناوری است که شامل عوامل مهمی از قبیل تلفن‌های هوشمند و حسگرهایی است که توسط شبکه‌های ارتباطی پرسرعت متصل شده‌اند. لایه دوم از برنامه‌های کاربردی خاص تشکیل‌شده که جریان ثابت داده‌های خام را به اعلان‌ها، بینش‌ها و اقدام تفسیر می‌کند.

لایه سوم ممکن است مهم‌ترین باشد: مشارکت عمومی. برای مثال، برنامه‌هایی که حجم ترافیک را به‌صورت بلادرنگ نشان می‌دهند، به رانندگان و عابران پیاده اجازه می‌دهند تا مسیرهای سفر را بهتر برنامه‌ریزی کنند و در یک‌لحظه با آن‌ها سازگار شوند. این قابلیت به همه سرعت می‌بخشد. 

ده‌ها برنامه در حال حاضر در هر یک از مناطق درحال‌توسعه موجود است. به‌عنوان‌مثال، نقشه‌برداری از جرم در زمان واقعی به پلیس کمک می‌کند تا مجرمان را سریع‌تر دستگیر کند. پزشکی از راه دور، پزشکان را به خانه‌های بیماران می‌آورد. ردیابی دیجیتال ظروف زباله به یک حمل‌کننده زباله اعلام می‌کند که یک ظرف زباله پرشده است. پایگاه‌های داده باز به صاحبان مشاغل اجازه می‌دهد تا بر اساس ترافیک با حمل‌ونقل عابر پیاده سازگار شوند. پلتفرم‌های اتصال آنلاین دسترسی به اینترنت یا شارژ باتری دستگاه‌های شخصی را فراهم می‌کنند و این فهرست کماکان ادامه دارد.

برخی از شهرها بیش از سایرین در توسعه این خدمات پیشروی می‌کنند و شهرهایی در آسیا و اروپا پیشرو هستند. به‌عنوان‌مثال، دبی و سنگاپور دارای زیرساخت‌های بزرگ و پروژه‌های ساختمانی هستند که در برنامه‌های خود جای گرفته‌اند. همه این شهرها از اینترنت اشیاء استقبال می‌کنند.

در اینجا سه شهر که به‌طور گسترده به‌عنوان پیشرو شناخته‌شده‌اند آورده شده است.

۱ . شهر سنگاپور

دولت - شهر جنوب شرقی آسیا با حدود ۸۰۰۰ نفر در هر کیلومترمربع، دومین کشور پرجمعیت جهان است. در مواجهه با جمعیت سالخورده، دولت به دنبال پیشرفت‌های دیجیتالی است تا بهره‌وری را در یک اقتصاد از قبل پیشرفته افزایش دهد. هدف چشم‌انداز هوشمند آن، جمع‌آوری دیجیتالی اطلاعات از سرتاسر شهر با استفاده از حسگرهای متصل به اینترنت است. داده‌های جمع‌آوری‌شده در مورد حجم ترافیک یا فعالیت عابران پیاده برای تجزیه‌وتحلیل و اقدام در ارائه خدمات به آژانس‌های مربوطه ارسال می‌شود. تقریباً ۹۵ درصد خانه‌ها به پهنای باند دسترسی دارند و منبع باز اطلاعات را برای شهروندان و بخش خصوصی به ارمغان می‌آورد تا از داده‌ها به دلایل شخصی یا تجاری استفاده کنند.

برای برنامه‌ریزی، بنیاد تحقیقات ملی توسعه سنگاپور مجازی، یک مدل شهر سه‌بعدی پویا و پلتفرم داده مشترک را رهبری می‌کند. برای توسعه ابزارهایی برای آزمایش مفاهیم و خدمات، مانند شبیه‌سازی پراکندگی جمعیت از مکان‌های ورزشی آینده، در اختیار شرکت‌های دولتی و خصوصی قرارگرفته است. ازآنجایی‌که ۸۰ درصد ساکنان در مسکن عمومی زندگی می‌کنند، سازمان‌های دولتی با شرکت‌های خصوصی برای آزمایش فناوری‌های خانه هوشمند، مانند سیستم‌های مدیریت انرژی و آب خانگی و سیستم‌های نظارت بر سالمندان، همکاری می‌کنند.

فناوری‌های هوشمند از طریق چارچوبی که برنامه‌ریزی، محیط‌زیست، ساختمان‌ها و زندگی را در نظر می‌گیرند، در مسکن ادغام می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، مهندسان جریان باد، نفوذ خورشید و مناطق سایه‌دار را برای طراحی و مکان‌یابی بهتر ساختمان‌های جدید تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. تا سال ۲۰۲۲، دولت قصد دارد روشنایی هوشمند و کم‌مصرف را برای تمام جاده‌های عمومی اجرا کند و پنل‌های خورشیدی را روی پشت‌بام‌های ۶۰۰۰ ساختمان نصب کند.

۲ . شهر دوبی

دولت امارات در میانه یک برنامه هفت‌ساله دبی ۲۰۲۱ برای دیجیتالی کردن تمام خدمات دولتی، ازجمله حدود ۱۰۰ طرح شامل حمل‌ونقل، ارتباطات، زیرساخت‌ها، برق، خدمات اقتصادی و برنامه‌ریزی شهری است. تقریباً ۹۰ سرویس دولتی اکنون دیجیتالی شده‌اند و از طریق برنامه DubaiNow قابل‌دسترسی هستند. خدمات اقامت یکی از حوزه‌هایی است که در آن فرد می‌تواند برای مجوز ورود درخواست کند. مقامات شهری می‌گویند که در پایان پروژه ۹۰۰ میلیون درهم امارات (۲۴۵ میلیون دلار) در حذف معاملات کاغذی صرفه‌جویی خواهند کرد. به گفته سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، سیستم نظارت بر رانندگان اتوبوس با استفاده از هوش مصنوعی، تصادفات رانندگی ناشی از خستگی را تا حد زیادی کاهش داده است.

در حال حاضر این شهر دارای سه ایستگاه پلیس مستقل است که در آن افراد می‌توانند جریمه پرداخت کنند یا حوادث را بدون صحبت با شخصی گزارش کنند. چهارمین ایستگاه شناور اخیراً برای جزایر جهانی اعلام شد، مجمع‌الجزایری ساخته دست بشر که به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که از بالا شبیه سطح زمین باشد.

دبی در حال برنامه‌ریزی روی مجموعه‌ای از پروژه‌های با فناوری پیشرفته با استفاده از فناوری نوآورانه برای تقویت وضعیت خود است. پیمانکاران اخیراً با استفاده از یک چاپگر سه‌بعدی ساختمانی به ارتفاع ۳۱ فوت و ۶ هزار و ۸۸۹ فوت مربع ساخته‌اند که نمونه‌ای از نحوه برنامه‌ریزی امارات برای ایجاد پیشرفت‌های آینده است. شاید شناخته‌شده‌ترین پروژه هایپرلوپ دبی - ابوظبی باشد. زمانی که این سیستم به طول ۱۵۱ کیلومتر تکمیل شود، ممکن است ۶ میلیارد دلار هزینه داشته باشد. 

۳ . شهر اوسلو

پایتخت نروژ به‌طور مرتب در لیست‌های جهانی شهرهای هوشمند قرار می‌گیرد. تلاش‌های این شهر برای رسیدگی به تغییرات آب و هوایی بخشی از دلایل آن است. ساختمان‌ها حدود ۴۰ درصد از مصرف انرژی در سطح جهان را تشکیل می‌دهند و اسلو استفاده گسترده‌ای از حسگرها برای کنترل روشنایی، گرمایش و سرمایش دارد. هدف شهر برای کاهش ۳۶ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۲۰ و تا ۹۵ درصد تا سال ۲۰۳۰، ایجاد فرصت برای توسعه وسایل نقلیه الکتریکی، شبکه هوشمند و فناوری شارژ EV است. در حال حاضر، بیش از ۲۰۰۰ ایستگاه شارژ برای وسایل نقلیه الکتریکی وجود دارد که صاحبان آن‌ها مجبور به پرداخت مالیات بر فروش نیستند و از پارکینگ، شارژ و حمل‌ونقل رایگان در کشتی برخوردار هستند.

نروژ اعلام کرده است که قصد دارد یک شهر هوشمند پایدار در ۲۶۰ هکتار در نزدیکی فرودگاه اسلو بسازد تا جوامع مبتنی بر فناوری را توسعه دهد. این شهر به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که فقط با انرژی‌های تجدید پذیر تغذیه شود و مازاد آن دوباره به شبکه فروخته شود. سیستم‌های مبتنی بر حسگر نورپردازی خودکار خیابان‌ها و ساختمان‌ها را همراه با مدیریت زباله و امنیت اجرا می‌کنند. در این شهر فقط وسایل نقلیه الکتریکی مجاز خواهند بود، اما درنهایت خودروهای خودران، حمل‌ونقل این شهر را مدیریت خواهند نمود.

*محسن راعی

*مشاور آینده پژوهی و مترجم